Rò rỉ thông tin, mất dữ liệu, bị hack,… là những cơn ác mộng của mọi doanh nghiệp. Nhưng liệu bạn đã thực sự sẵn sàng để phòng tránh và ứng phó với thảm họa thất thoát dữ liệu? Trong bài viết hôm nay, AlphaGroup sẽ phân tích thực trạng, nguyên nhân và đưa ra các khuyến nghị, giải pháp giúp doanh nghiệp chủ động bảo vệ dữ liệu.
1. Thất thoát dữ liệu là gì?
Thất thoát dữ liệu là tình trạng dữ liệu của tổ chức, doanh nghiệp bị mất đi hoặc bị tiết lộ mà không có sự cho phép. Điều này có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, gây ra những hậu quả nghiêm trọng như: làm lộ thông tin nhạy cảm, gián đoạn hoạt động kinh doanh, mất uy tín thương hiệu…
2. Thực trạng thất thoát dữ liệu
Thất thoát dữ liệu đang là vấn đề nhức nhối đối với đa số các doanh nghiệp. Theo thống kê gần đây, có tới 60% doanh nghiệp từng bị lộ dữ liệu ít nhất một lần. Con số này cho thấy tình trạng mất dữ liệu diễn ra hết sức phổ biến. Các nguyên nhân dẫn đến thất thoát dữ liệu rất đa dạng, từ yếu tố con người, sơ suất quản lý, đến những cuộc tấn công mạng tinh vi từ bên ngoài. Tình trạng nhân viên đánh cắp, làm lộ dữ liệu cũng không hiếm gặp.
Hệ quả của việc mất dữ liệu rất nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín, hoạt động kinh doanh và nguồn lực tài chính của doanh nghiệp. Chưa kể những tổn thất về mặt pháp lý khi vi phạm luật bảo mật thông tin. Nhìn chung, thực trạng thất thoát dữ liệu đang hết sức báo động, đòi hỏi sự chú trọng và đầu tư đúng mức từ phía các doanh nghiệp. Các giải pháp bảo mật cần được triển khai một cách kịp thời và hiệu quả.
3. Các loại thất thoát dữ liệu
Để có thể ngăn chặn và khắc phục hiệu quả, các doanh nghiệp cần nhận biết rõ các loại hình thất thoát dữ liệu thường gặp phải. Dưới đây là 3 loại thất thoát dữ liệu chính cần lưu ý.
- Thất thoát dữ liệu do phá hoại: Dữ liệu bị xóa hoặc sửa đổi trái phép, khiến mất tính toàn vẹn và khả dụng. Điều này có thể do nội bộ hoặc hacker tấn công.
- Thất thoát dữ liệu do đánh cắp: Dữ liệu nhạy cảm như thông tin khách hàng, bí mật thương mại… bị đánh cắp. Đây là mối đe dọa lớn từ bên ngoài.
- Thất thoát dữ liệu do lộ thông tin: Dữ liệu bị tiết lộ ra bên ngoài mà không có sự cho phép của doanh nghiệp. Thường do nhân viên không tuân thủ quy định.
>> Xem thêm: Tầm quan trọng của chuyển đổi số đối với chính phủ, doanh nghiệp và toàn xã hội
4. Nguyên nhân thất thoát dữ liệu
Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn tới thất thoát dữ liệu, từ yếu tố con người, sơ suất quản lý cho tới những cuộc tấn công tinh vi từ bên ngoài,… Sau đây là các nguyên nhân thất thoát dữ liệu thường gặp nhất ở mỗi tổ chức, doanh nghiệp.
4.1 Lỗi do con người
Con người vẫn là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến thất thoát dữ liệu. Các lỗi do con người có thể kể đến như:
- Nhân viên cố ý hoặc vô tình làm lộ thông tin của công ty.
- Thiết lập mật khẩu yếu, dễ bị đoán hoặc sử dụng chung tài khoản.
- Không tuân thủ các quy trình về bảo mật và xử lý dữ liệu.
- Thiếu ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ tài sản dữ liệu của công ty.
Ngoài ra, việc thiếu các chính sách và quy trình bảo mật dữ liệu chặt chẽ cũng là nguyên nhân lớn dẫn đến thất thoát do yếu tố con người.
4.2 Các mối đe dọa từ bên ngoài
Các rủi ro bên ngoài như tấn công mạng, đánh cắp dữ liệu… cũng là nguyên nhân phổ biến gây ra thất thoát dữ liệu. Cụ thể:
- Tin tặc tấn công, khai thác các lỗ hổng bảo mật của hệ thống để đánh cắp dữ liệu.
- Mã độc, phishing lừa người dùng cung cấp thông tin đăng nhập và mật khẩu.
- Đối thủ cạnh tranh đánh cắp dữ liệu sản phẩm, bí mật thương mại.
- Thiên tai, hỏa hoạn làm hư hỏng hệ thống lưu trữ dữ liệu.
4.3 Lỗi hệ thống và phần mềm
Bên cạnh yếu tố con người và các mối đe dọa bên ngoài, lỗi hệ thống, phần mềm cũng là nguyên nhân tiềm ẩn dẫn tới rò rỉ, mất mát dữ liệu:
- Lỗ hổng bảo mật trong các phần mềm, ứng dụng, hệ điều hành.
- Sai sót trong quá trình vận hành, bảo trì hệ thống dữ liệu.
- Sử dụng phần mềm, hệ thống lỗi thời, không được cập nhật bản vá lỗi mới nhất.
5. Giải pháp ngăn ngừa thất thoát dữ liệu
Thất thoát dữ liệu gây thiệt hại đến uy tín, hoạt động kinh doanh và nguồn lực của doanh nghiệp. Vậy nên các biện pháp ngăn ngừa là vô cùng cần thiết. Hãy cùng tìm hiểu xem doanh nghiệp cần làm gì để bảo vệ dữ liệu một cách toàn diện.
5.1 Tăng cường ý thức và quy định
Nâng cao nhận thức và xây dựng các chính sách, quy định là bước đầu tiên để ngăn chặn thất thoát dữ liệu do yếu tố con người. Các doanh nghiệp nên tổ chức đào tạo, tập huấn cho nhân viên về ý thức bảo mật và tầm quan trọng của việc bảo vệ dữ liệu. Đồng thời hướng dẫn cách xử lý dữ liệu đúng cách, tránh lộ thông tin doanh nghiệp, xây dựng chính sách và quy trình bảo mật dữ liệu chặt chẽ. Quy định rõ trách nhiệm và xử lý thích đáng các vi phạm.
5.2 Bảo vệ hệ thống và mạng
Bên cạnh yếu tố con người, việc bảo vệ an toàn hệ thống và mạng máy tính cũng rất quan trọng để tránh các nguy cơ tấn công từ bên ngoài. Hãy triển khai các giải pháp bảo mật như phần mềm diệt virus, tường lửa. Đồng thời thường xuyên cập nhật phần mềm, vá lỗ hổng bảo mật kịp thời. Sử dụng tường lửa và mã hóa dữ liệu để ngăn chặn truy cập trái phép và bảo mật dữ liệu.
5.3 Quản lý và giám sát dữ liệu
Ngoài các biện pháp phòng ngừa, việc quản lý và giám sát chặt chẽ dữ liệu cũng hết sức cần thiết, hãy xây dựng quy trình sao lưu và khôi phục dữ liệu thường xuyên. Đây là biện pháp phòng ngừa trước các rủi ro làm mất dữ liệu. Bên cạnh đó, nên giám sát chặt chẽ mọi hoạt động truy cập, tải dữ liệu ra khỏi hệ thống. Đồng thời xác thực và kiểm soát quyền truy cập nghiêm ngặt.
Thất thoát dữ liệu là mối đe dọa tiềm ẩn đối với mọi doanh nghiệp trong kỷ nguyên số. Để đảm bảo an toàn thông tin, các doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược bảo mật dữ liệu tổng thể, kết hợp hài hòa giữa yếu tố con người, quy trình và công nghệ. Chỉ khi lường trước được rủi ro, doanh nghiệp mới có thể tự tin bước tiếp trên hành trình số hóa.
