Công nghệ số đang thay đổi mọi khía cạnh của mọi ngành nghề, không ngoại lệ là lĩnh vực xây dựng. Những công trình khổng lồ không còn là ước mơ xa vời nếu biết ứng dụng công nghệ một cách thông minh. Tuy nhiên, đối với một ngành truyền thống như xây dựng, quá trình chuyển đổi số không hề đơn giản. Việc chuyển đổi số ngành xây dựng đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn, đó có thể là những thách thức về nhân lực, công nghệ, chi phí đầu tư, quy trình, văn hóa doanh nghiệp,… Bài viết sau đây sẽ tập trung phân tích, làm rõ các khó khăn, thách thức chính mà các doanh nghiệp xây dựng đang gặp phải trong tiến trình chuyển đổi số.
1. Thế nào là chuyển đổi số ngành xây dựng?
Chuyển đổi số ngành xây dựng là quá trình áp dụng công nghệ số và các phương pháp kỹ thuật mới vào lĩnh vực xây dựng truyền thống. Nó bao gồm sự sử dụng thông tin kỹ thuật số, phần mềm quản lý dự án, công nghệ xây dựng 3D, máy móc tự động hóa và trí tuệ nhân tạo để cải thiện hiệu suất và năng suất trong quá trình xây dựng và quản lý công trình.
Dưới đây là một số lý do vì sao cần chuyển đổi số ngành xây dựng:
- Tăng cường hiệu suất và năng suất: Công nghệ số trong xây dựng giúp tối ưu hóa quy trình làm việc, cải thiện hiệu suất và năng suất lao động. Việc sử dụng phần mềm quản lý dự án và công nghệ xây dựng 3D giúp giảm thiểu thời gian và tối ưu hóa tài nguyên.
- Nâng cao chất lượng công trình: Sử dụng công nghệ số trong quá trình thi công và giám sát công trình giúp tăng cường chất lượng và độ chính xác của công trình. Các công nghệ như BIM (Building Information Modeling) cho phép tạo ra mô hình 3D chi tiết của công trình, giúp dự báo, phát hiện lỗi và sửa chữa trước khi xây dựng.
- Cải thiện quản lý dự án và tài chính: Công nghệ số cung cấp các công cụ quản lý dự án tiên tiến giúp giảm thiểu rủi ro, theo dõi tiến độ và quản lý tài chính hiệu quả. Điều này giúp doanh nghiệp xây dựng cải thiện khả năng dự báo, tối ưu hóa nguồn lực và tăng khả năng cạnh tranh trong thị trường.
- An toàn lao động: Bằng cách sử dụng cảm biến và hệ thống giám sát, các doanh nghiệp xây dựng có thể theo dõi chính xác các hoạt động và điều kiện làm việc trên công trường. Các cảm biến có thể được lắp đặt để giám sát mức độ rung động, áp suất, nhiệt độ và khí độc trong môi trường làm việc. Thông qua việc thu thập dữ liệu từ các cảm biến này, các doanh nghiệp có thể đánh giá được mức độ an toàn và xác định các vấn đề tiềm ẩn, từ đó triển khai các biện pháp phòng ngừa và cải thiện điều kiện làm việc. Giúp cải thiện an toàn lao động trên công trường xây dựng, giảm nguy cơ tai nạn và thương tích.
>> Xem thêm: 4 Khía cạnh quan trọng phải lưu ý khi tiến hành chuyển đổi số trong doanh nghiệp vừa và nhỏ
2. Chuyển đổi số ngành xây dựng đang diễn ra như thế nào?
Ngày 31/7/2020 đánh dấu bước ngoặt quan trọng của ngành Xây dựng trong hành trình chuyển đổi số. Cụ thể, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã ký ban hành Quyết định số 1004 về việc phê duyệt “Kế hoạch chuyển đổi số ngành Xây dựng giai đoạn 2020-2025, định hướng đến năm 2030”.
Sau 3 năm thực hiện chuyển đổi số, ngành Xây dựng đã đạt được một số kết quả khả quan trong quá trình chuyển đổi số ngành xây dựng như:
- Đưa vào ứng dụng hệ thống quản lý văn bản và điều hành tác nghiệp.
- Sử dụng văn bản điện tử thay cho văn bản giấy.
- Tích hợp phần mềm một cửa điện tử và Cổng Dịch vụ công để giải quyết thủ tục hành chính tại Bộ Xây dựng.
- Hoàn thành xây dựng Kiến trúc Chính phủ điện tử Bộ Xây dựng phiên bản 2.1.
- Xây dựng các hệ thống thông tin, báo cáo kết nối với hệ thống báo cáo của Chính phủ; các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu chuyên ngành phục vụ công tác quản lý nhà nước ngành Xây dựng.
Tuy nhiên, chuyển đổi số ngành xây dựng còn ở giai đoạn đầu, tập trung vào xây dựng hạ tầng dữ liệu số và hệ thống thông tin nội bộ. Việc tích hợp, chia sẻ dữ liệu giữa các ngành và cung cấp dịch vụ số cho người dân, doanh nghiệp còn hạn chế. Đây vẫn là thách thức lớn đối với ngành trong giai đoạn tới.
3. Thách thức mà doanh nghiệp xây dựng đang gặp phải trong quá trình chuyển đổi số
Quá trình chuyển đổi số không đơn giản và đem lại nhiều thách thức cho doanh nghiệp trong ngành xây dựng. Để thành công trong việc chuyển đổi số, các doanh nghiệp phải đối mặt với những khó khăn và tìm cách vượt qua chúng. Một trong những thách thức lớn của ngành xây dựng chính là:
3.1 Các dự án phức tạp, khó khăn khi áp dụng công nghệ hàng loạt
Trong ngành xây dựng, các dự án thường có tính phức tạp cao và đòi hỏi sự tương tác giữa nhiều bộ phận khác nhau. Khi áp dụng công nghệ hàng loạt, doanh nghiệp xây dựng phải đối mặt với việc tích hợp và tương thích giữa các hệ thống và thiết bị khác nhau, từ các phần mềm quản lý dự án đến các máy móc tự động hóa. Việc cải thiện hiệu suất và đảm bảo tính nhất quán trong quá trình chuyển đổi số trở thành một thách thức đối với các doanh nghiệp xây dựng.
3.2 Tỷ lệ nghỉ việc cao, năng lực công nghệ của lao động khá hạn chế
Quá trình chuyển đổi số trong ngành xây dựng đòi hỏi nhân lực có kiến thức và kỹ năng về công nghệ. Tuy nhiên, tỷ lệ nghỉ việc trong ngành xây dựng thường cao và năng lực công nghệ của một số lao động còn hạn chế. Điều này tạo ra một thách thức cho doanh nghiệp xây dựng khi họ phải đào tạo và tăng cường năng lực công nghệ cho nhân viên hiện tại hoặc tuyển dụng nhân lực mới có kiến thức và kỹ năng phù hợp với chuyển đổi số.
3.3 Chi phí có hạn
Chuyển đổi số trong ngành xây dựng đòi hỏi đầu tư vốn lớn vào công nghệ, phần mềm, thiết bị và đào tạo nhân lực. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp xây dựng đang phải đối mặt với hạn chế về nguồn lực tài chính. Chi phí cao có thể làm giảm động lực và tăng rủi ro trong quá trình chuyển đổi số. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải tìm kiếm các giải pháp tài chính sáng tạo như hợp tác đầu tư, vay vốn hoặc tối ưu hóa nguồn lực sẵn có để đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ.
3.4 Thiếu các giải pháp công nghệ toàn diện
Một thách thức khác mà doanh nghiệp xây dựng gặp phải trong quá trình chuyển đổi số là thiếu các giải pháp công nghệ toàn diện. Mặc dù có nhiều công nghệ và phần mềm đang được phát triển cho ngành xây dựng, nhưng việc tích hợp và tương thích giữa các giải pháp khác nhau vẫn còn hạn chế. Điều này tạo ra khó khăn trong việc lựa chọn và triển khai các giải pháp phù hợp cho từng giai đoạn của quy trình xây dựng.
3.5 Văn hóa của ngành
Văn hóa của ngành xây dựng cũng là một thách thức trong quá trình chuyển đổi số. Truyền thống của ngành xây dựng có thể làm chậm quá trình chấp nhận và áp dụng công nghệ mới. Nhiều doanh nghiệp xây dựng vẫn tuân theo các phương pháp và quy trình truyền thống, không muốn thay đổi và chưa nhận thức đầy đủ về lợi ích của chuyển đổi số. Điều này có thể gây khó khăn trong việc chuyển đổi văn hóa công nghệ, thay đổi tư duy và thúc đẩy sự chấp nhận của tất cả các bộ phận trong doanh nghiệp xây dựng.
Có thể thấy chuyển đổi số chính là xu thế tất yếu đối với các doanh nghiệp xây dựng trong bối cảnh công nghiệp 4.0 hiện nay. Thông qua việc ứng dụng công nghệ số, doanh nghiệp có thể nâng cao năng lực cạnh tranh, quản trị chi phí hiệu quả, tiết kiệm thời gian và tối ưu hóa quy trình. Tuy nhiên, để chuyển đổi số thành công cần có sự chuẩn bị về chiến lược, nguồn lực cũng như văn hóa doanh nghiệp. Hy vọng rằng các doanh nghiệp xây dựng Việt Nam sẽ nhanh chóng bắt nhịp xu hướng, không ngừng đổi mới sáng tạo để chinh phục tương lai.
