Sự phát triển bùng nổ của công nghệ 4.0 đã thúc đẩy doanh nghiệp Việt tham gia vào đường đua chuyển đổi số nhằm bắt kịp thị trường và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của khách hàng. Với kỳ vọng mang lại hiệu quả vượt bậc trong mọi lĩnh vực, điều này đã làm thay đổi phương thức quản lý, mô hình sản xuất – kinh doanh, các hoạt động đời sống xã hội và là một trong những lý do vì sao doanh nghiệp cần phải ứng dụng mô chuyển đổi số một cách hiệu quả.
Phải chăng doanh nghiệp đang cần một mô hình chuyển đổi số hiệu quả?
Vì sao cần một mô hình bài bản?
Theo báo cáo của Cisco & IDC năm 2020 về mức độ trưởng thành số của các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) tại 14 quốc gia thuộc khu vực Châu Á Thái Bình Dương, có đến 62% doanh nghiệp kỳ vọng chuyển đổi số giúp doanh nghiệp tạo ra các sản phẩm, dịch vụ mới. 56% doanh nghiệp nhận thấy sự cạnh tranh đang thay đổi và chuyển đổi số giúp doanh nghiệp giữ được nhịp độ. Qua thống kê này, cho thấy các doanh nghiệp đã có nhận thức rõ ràng về tầm quan trọng của chuyển đổi số.
Thế nhưng, tỷ lệ doanh nghiệp thất bại khi thực hiện chuyển đổi số vẫn đang ở mức 70%. Vấn đề cốt lõi khiến các doanh nghiệp thất bại khi thực hiện chuyển đổi số là do chưa có mô hình chuyển đổi số bài bản. Các vấn đề đó có thể liên quan trực tiếp từ lãnh đạo, văn hóa và sự phối hợp giữa các bộ phận trong doanh nghiệp.
Việc có một lộ trình, một mô hình bài bản sẽ giúp doanh nghiệp nhìn thấy được bức tranh toàn cảnh, tầm nhìn, chiến lược cũng như phác họa được các bước cần triển khai tiếp theo là gì, KPI bao nhiêu,… Khi có một mô hình chuyển đổi số bài bản sẽ giúp doanh nghiệp có thể đối chiếu, tham khảo lại khi cảm thấy mơ hồ trong quá trình thực hiện.
Những điểm cần lưu ý trong việc ứng dụng mô hình chuyển đổi số:
- Hiểu được bài toán doanh nghiệp, vì sao cần có một mô hình chuyển đổi số hiệu quả
- Xác định một mô hình bài bản là yếu tố không thể thiếu
- Chuyển đổi số cần có sự tập trung vào công nghệ
>> Các mô hình chuyển đổi số được ứng dụng phổ biến: Gartner, McKinsey, BCG, Deloitte…
Checklist cần có trước khi xây dựng lộ trình chuyển đổi số
Trong mô hình chuyển đổi số bao gồm hai giai đoạn lớn là: Giai đoạn chuẩn bị (preparation checklist) và lộ trình triển khai (hallmark design). Trước khi bắt tay vào xây dựng lộ trình chuyển đổi số, doanh nghiệp cần checklist cho giai đoạn chuẩn bị bao gồm:
1. Cần xác định chiến lược, mục tiêu cho mình.
2. Những tham vọng được theo sau bởi các giá trị. Đây có thể là giá trị mới hoặc giá trị đã được nâng cấp hoặc cải thiện để mang nó đến gần hơn với khách hàng hoặc nội bộ doanh nghiệp.
3. Chúng ta cần đánh giá năng lực của doanh nghiệp. Ba yếu tố chính để đánh giá năng lực của doanh nghiệp đó là: con người, công nghệ và quy trình. Ngoài ra, đánh giá năng lực còn có ba thành phần khác như: Mô hình sáu yếu tố của Deloitte là insight, integration, process theo mô hình 6 yếu tố của Deloitte. Tuy nhiên, ba yếu tố đánh giá năng lực doanh nghiệp là điều đáng được quan tâm hơn cả.
4. Các yếu tố còn lại là yếu tố bền vững. Các doanh nghiệp cần xem lại các dự án có nguồn lực đảm bảo, phát triển lâu dài, tư duy nhanh nhạy và linh hoạt, khả năng lãnh đạo và tài năng hay không.
Thông thường trong doanh nghiệp việc checklist sẽ được lập bởi người tư vấn, các CEO và lãnh đạo thường sẽ phụ trách mục 1 và mục 2. Những mục còn lại cần phải có một đơn vị audit để đánh giá mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp cho dự án. Vì thế, các doanh nghiệp nên xây dựng một kế hoạch để cải thiện quy trình hoạt động và đạt được các giá trị và mục tiêu của mình.
Sau khi hoàn thành danh sách kiểm tra và đánh giá năng lực sẽ cung cấp cho các doanh nghiệp ý tưởng về vị trí và mức độ sẵn sàng của mình. Do đó, bước tiếp theo là phát triển một lộ trình dự án quy mô lớn để doanh nghiệp hiểu rõ các bước cần thực hiện để đạt được các mục tiêu chiến lược ban đầu.
Checklist cần có trước khi xây dựng lộ trình chuyển đổi số
Thiết kế lộ trình chuyển đổi số
Hallmark là yếu tố đóng vai trò quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số. Dựa vào Hallmark các doanh nghiệp có thể đánh giá và theo dõi được năng lực của mình. Việc thiết kế và xây dựng một Hallmark tương đồng với việc doanh nghiệp đã xây dựng cho mình được năng lực, đây được xem là một thế mạnh mới, lợi thế mới, đặc tính mới cho doanh nghiệp. Một hallmark có rất nhiều năng lực, đặc tính, giá trị.
Hallmark chính là những đặc trưng của việc chuyển các chiến lược thành hành động và biến các chiến lược thành các yếu tố hỗ trợ dựa trên các kỹ năng và giá trị đã xác định ở bước trước. Do đó, mục tiêu cuối cùng của Hallmark là xác định được bản đồ, các kế hoạch thực hiện giúp doanh nghiệp có thể biến những tham vọng và giá trị thành hiện thực, biến những năng lực thành enabler.
Để thiết kế một lộ trình cho mô hình chuyển đổi số cần thực hiện theo 3 bước:
Bước 1: Xác định capabilities (năng lực) và enablers (các công cụ & nhân sự)
Đây là giai đoạn mà doanh nghiệp cần phân biệt capabilities (năng lực doanh nghiệp) cũng như enablers (các công cụ & nhân sự nhằm để hỗ trợ cho doanh nghiệp) một cách rõ ràng và cụ thể.
Bước 2: Xác định các giai đoạn trong một hallmark
Giai đoạn 1 là embryonic – phôi thai: Đây được xem là giai đoạn dễ thực hiện cho doanh nghiệp khi bắt đầu hình thành ý tưởng, tư duy, mô hình, công nghệ…trong mô hình chuyển đổi số.
Giai đoạn thứ 2 là involving – phát triển: Ở giai đoạn này doanh nghiệp cần bắt đầu học cách sử dụng, học được cách tối ưu, vận hành hiệu quả các công nghệ.
Giai đoạn thứ 3 là maturing – trưởng thành: Giai đoạn này doanh nghiệp đã thực hiện thành công, thao tác nhanh hơn, hiệu quả hơn, ứng dụng quy trình, công nghệ, kỹ năng vào công việc, mô hình kinh doanh một cách hiệu quả nhất.
Giai đoạn cuối cùng là best in class: Doanh nghiệp liên kết những enabler, các năng lực với nhau để tạo ra một kết quả hoàn hảo nhất cho dự án.
Thiết kế lộ trình chuyển đổi số Hallmark
Bước 3: Xác định KPIs và champion
Các giai đoạn trên mang thường tính đại diện và mỗi giai đoạn sẽ có một KPI riêng để chuyển từ giai đoạn phôi thai, phát triển sang giai đoạn chập chững, trưởng thành và sang giai đoạn hoàn thiện best in class trong một mô hình chuyển đổi số.
Qua bài viết trên AlphaGroup mong muốn doanh nghiệp có thể hiểu được tầm quan trọng của việc ứng dụng mô hình chuyển đổi số cũng như nắm rõ được từng bước, từng giai đoạn của một mô hình chuyển đổi số. Hy có thể giúp doanh nghiệp áp dụng thành công mô hình chuyển đổi số vào thực tiễn kinh doanh, giúp mạng lại nhiều giá trị bền vững hơn cho doanh nghiệp.
